Son günlerde Sağlık Sektörüne yönelik açıklanan yeni mevzuatlar ve mevzuat değişiklikleri yağmur gibi yağmaya başladı. Bunun sektöre yansımalarını da çok kısa sürede göreceğiz.

Öncelikle biraz rakamlardan bahsedecek olursak, 2022 yılı başında HUV katsayısı TTB tarafından %36,08 oranında arttırıldı. Büyükşehirlerde katsayı 10,70 den 14,56 ya çıkarıldı. İkinci altı ayda da güncelleme bekleniyor. Asgari İşyeri Hekimliği Sözleşme ücretleri de % 40 oranında arttırıldı. Özel Sağlık Sigortalarıyla anlaşmalı kurumlar için TUİK tarafından açıklanan enflasyon oranında artış sağlanmış oldu.

Asgari ücrete yapılan % 50,54 artış ile birlikte Sosyal Güvenlik Kurumu sözleşme ücretleri de artmış oldu. Kurumlar, bu artış oranına göre sözleşme yenilemek durumunda kaldı. Burada kurumun lokasyonu, büyüklüğü, kapasitesi, kadro sayısının dikkate alınmayıp sadece statü olarak hastane veya tıp merkezi olarak değerlendirilerek aynı tutarda sözleşme bedeli alınması konusu akıllarda soru işareti olarak kalmaya devam ediyor.

Pandemi döneminde çalışmalarına başlanan ve nihayet mevzuat olarak hayatımıza giren Uzaktan Sağlık Hizmetlerinin Sunumu Hakkında Yönetmelik de yayımlanarak yürürlüğe girdi.  Sağlık hizmetlerinin uzaktan ve mekandan bağımsız olarak sunulabilmesi için halihazırda uygulanan ve giderek de gelişen Uzaktan Sağlık Hizmeti Sunumu için resmi olarak start verilmiş oldu. Sırada bu uygulamanın fiyatlandırılma ve reçeteleme kurallarının da belirlenmesi var.

Ayrıca Sağlık Hizmet Sunucularının Basamaklandırılmasına Dair Yönetmelik yayımlandı ve kurumlara yeni basamaklandırma kriterleri getirildi. Özellikle Üçüncü Basamak Sağlık Hizmet Sunucularına yönelik izleme ve değerlendirme kriterleri ile birlikte kapasite artırımına yönelik maddeler belirlendi.

Hiç şüphesiz sektördeki en önemli gelişmelerden birisi de Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) yapılan değişiklik ile  işlem puanlarında yapılan artış oldu.

SUT artışı sektörün beklentilerini karşıladı mı?

Sağlık kurumları açısından işletme maliyetleri oldukça yüksek olmasından dolayı, hizmetlerin devamlılığı ve üretilen hizmetlerin faturalandırması çok önemlidir. Kamu hastanelerinin aksine işletme faaliyetlerinin tamamını kendi bütçesiyle karşılamak durumunda olan özel sağlık sektörü kuruluşları daha dikkatli davranmak durumundadır.

Gerek büyükşehirlerde ve gerekse de daha küçük yerleşim yerlerinde tıp merkezi, hastane, üniversite hastanesi olarak hizmet üreten kuruluşların büyük bölümünün en önemli gelir ve hasta kaynakları Sosyal Güvenlik Kurumu mensubu bireyler ve ödemeleridir. Merkezlerin tamamına yakının SGK ile sözleşmesi bulunmakla birlikte sözleşme yapmayan kurumlar acil vaka durumu nedeniyle yine de doğrudan SGK ile bağlantısı bulunmaktadır.

Gelirinin büyük çoğunluğunu SGK kapsamında elde eden kurumlar, kendilerini tamamen buradan gelecek ödemelere endekslemişlerdir. Örnek olarak SGK her ayın 15 in de ödeme yaptığı için personel maaşları da bu tarihlerde ödenmektedir. Ay sonlarında yatan malzeme avans ödemeleriyle de SGK ya olan prim ödemelerini yapmaktadırlar. Ödeme günlerinde yaşanılan küçük aksilikler dahi önemli sorunlar oluşturabilmektedir

Sağlıkta değişim ve dönüşüm politikaları neticesinde, özellikle 2006 yılı sonrasında özel sağlık sektörüne hastaların ulaşımının kolaylaştırılmasıyla birlikte süreç hızla gelişmeye başlamış, yaşanılan sıkıntılar ve sorunlar sektör içerisinde hızlı aksiyon alınarak çözümlenmiştir. Yine bu süre zarfında SSK, Emekli Sandığı ve Devlet Memurları mensupları için SGK çatısı oluşturulmuş olup, sağlık hizmeti sunumu açısından farklılıklar ortadan kaldırılmıştır. Resmi kurumların faturalandırmasında baz alınan en önemli kriter fiyat listeleridir. Öncelikle BUT (Bütçe Uygulama Tebliği) aktif olarak sağlık kurumlarında (devlet/özel) kullanılmaya başlandı. Sonraki ve halen kullanmakta olduğumuz ismi ise SUT (Sağlık Uygulama Tebliği) olarak güncellendi.

Gerek kamu, gerek üniversite, gerekse özel sektör kuruluşlarının en büyük müşterisi konumundaki SGK, ödeme yöntemi olarak SUT tebliğini baz almakta ve tebliğin eklerinde yer alan işlem puanlarının katsayıyla çarpılması sonucu oluşan tutarları kullanmaktadır.

Sektörde kendisine önemli bir yer bulan Tamamlayıcı Sağlık Sigortalarının fiyatlandırılmasında da SUT fiyat listesi baz alınmaktadır ve burada yapılan düzenlemeler doğrudan kurumun gelirlerini etkilemektedir. Bu doğrultuda Tamamlayıcı Sağlık Sigortaları güncel SUT artışına endeksli yeni fiyat anlaşmaları yapma gayreti içeresine  girmişlerdir.

Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) yazısının başında SUT’nin amacı ve kapsamı belirtilmektedir. ‘Sağlık yardımları Sosyal Güvenlik Kurumunca karşılanan ve kapsam maddesinde tanımlanan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, kurumca finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri, yol, gündelik ve refakatçi giderlerinden yararlanma esas ve usulleri ile bu hizmetlere ilişkin Sağlık Hizmetleri Fiyatlandırma Komisyonunca belirlenen ödenecek bedellerin bildirilmesidir.’

Tebliğde sağlık hizmetlerinden yararlanan kişilere yönelik tetkik tedavi ayaktan ve yataklı hizmet bedellerinin ödeme esasları ve kapsamları çok ayrıntılı olarak yer almaktadır.  Revizyonları ile birlikte SUT ve fiyatlandırma listeleri ile hastalık ve işlem kodlarına ait ayrıntılı bilgi ve listelerin tüm yataklı tedavi merkezlerindeki muhasebe ve tahakkuk birimlerinde bulunması gereklidir. Sağlık merkezlerinde yapılan tüm işlemlerde ödeme esasları bunlara göre düzenlenmektedir.

Sağlık sunucularında verilen sağlık hizmetlerinin SGK’ya dijital ortamda fatura edilebilmesi için WELF programı, sonrasında ise program güncellenerek MEDULA programı aktif olarak kullanılmaya başlanmıştır.

SGK sağlık kurumları için şifreyle girilebilen ve faturalama işlemlerinin elektronik ortamda yapılabilmesini sağlayacak alt yapı olan Medula’ya http://medula.sgk.gov.tr/medula/login.jsp adresinden ulaşılmaktadır.

MED (ikal) ULA(k) sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşturulmuştur. GSS (Genel Sağlık Sigortası)  ile hastaneler arasında fatura bilgisini elektronik olarak toplamak ve geri ödemesini gerçekleştirmek için oluşturulmuş bütünleşik sistemin adıdır.

Uzun sürelerden beri SUT işlemlerine fiyat artışı yapılmamakla birlikte sektörün tüm girişimlerine rağmen bazı kalemlerde fiyat azalışları gerçekleşmiştir. Son iki yılda ise tatmin edici olmasa da fiyat artışları olmuştur.

Pandemi sürecinin özellikle ilk evresinde ve kapanma süreçlerinde merkezler ciro ve hasta kaybına uğramıştır. Bu dönemde pandemi tedavilerine fiyatlandırmalar tanımlanmıştır. Sektör 2020 yılını oldukça zor geçmiştir. 2021 yılı nispeten daha iyi olsa da maliyetlerin artması, Sağlık Bakanlığının kadro kısıtlamaları, KPSS ile personel alımlarının artması dolayısıyla durağan bir şekilde geçmiştir. 2021 yılı sonlarında ise gerek dünyada ki gerekse ülkemizdeki ekonomik dalgalanmalar tüm sektörleri olduğu gibi sağlık sektörünü de endişelendirmiştir. 2022 yılı artan personel ve malzeme maliyetleri altından kalkılamaz bir hal alarak başlamıştır.

Şubat 2022 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile ortalama olarak muayenelere %35, görüntüleme tetkiklerine %40, paket operasyonlara %45, paket dışı işlemlere %40, yoğun bakım hizmetlerine %45, malzemelere %75 oranında fiyat artışı yapılmıştır. Özellikle malzemelerde yapılan artış oranı yüksek olmakla birlikte sektörün aslında bu ürünlerden kârı bulunmadığından sadece ciro olarak yansıyacaktır. Ancak yine de bazı operasyonlar için malzeme bulunamama durumlarını şimdilik ortadan kaldırabileceği düşünülebilir. Ayrıca hastalardan alınması uygun olan fark oranları da fiyat güncellemelerine bağlı olarak artacağından kurumlara katkı sağlayacaktır.

Sektörde çok olumlu karşılanan bu tabloyla birlikte gelir maliyet dengesi açısından rahatlama sağlanmıştır. Ancak TUİK tarafından açıklanan enflasyon rakamlarına yakın oranda yapılan bu fiyat artışları, maliyetlerin artma eğiliminin devam etmesi halinde yeniden güncelleme ihtiyacı doğacağından geçici bir hal alabilecektir.

Ancak yine de yapılan son güncellemenin yansımaları ve gelen tepkiler, fiyat artışlarının sevindirici ve umut verici olduğu yönündedir.